กรรมเก่า" เป็นหนึ่งในนวนิยายของดอกไม้สดผู้มีงานเขียนเป็นอมตะของแวดวงวรรณกรรมไทย เนื้อเรื่องย่อ นุชหญิงสาวที่เรียนจากลอนดอนกลับมาอยู่ในกรุงเทพฯ ที่บ้านเศกสม ซึ่งเป็นบ้านของคุณหญิงสวงและเจ้าคุณรัตนวาที นุชมีพี่สาวชื่อว่า อัมพร วันหนึ่งมีจดหมายมาหาคุณหญิงสวง จดหมายฉบับนี้ทำให้ชีวิตนุชเปลี่ยนไป จากตอนแรกชีวิตนุชนั้นมีแต่ความสวยหรู มีความสะดวกสบาย จดหมายฉบับนั้นทำให้ นุช อัมพร และ คุณหญิงสวง ต้องเดินทางไปที่บ้านหลังสวน ซึ่งอยู่ในจังหวัดนครศรีธรรมราช เพื่อไปเยี่ยมชายคนหนึ่งซึ่งกำลังป่วย คุณหญิงบอกกับนุชว่าเป็นญาติ บ้านหลังนั้นไม่ใหญ่โตและหรูหราแบบบ้านที่นุชเคยอยู่ มองไปทางนอกหน้าต่างก็เจอแต่ต้นไม้เหมือนอยู่ในป่า นุชเริ่มสนิทกับเฉลาและฉลวย ซึ่งเป็นลูกของน้องหลวงบำรุงประชาราษฎร์ นุชจึงถามเรื่องของชายคนนั้น ซึ่งนุชเรียกว่าคุณลุง เฉลากับฉลวยก็รู้เรื่องของคุณลุงไม่มาก เพราะคุณลุงพึ่งมาอยู่ที่นี้ได้ไม่นาน ฉลวยเล่าเรื่องที่ได้ยินผู้ใหญ่คุยกันว่า คุณลุงพึ่งออกจากคุกมาได้ไม่นาน นุชรู้สึกตกใจและคิดว่าโชคดีที่คุณพ่อและคุณแม่ไม่ได้เป็นญาติร่วมกันทางสายเลือด เพราะคุณหญิงสวงไม่เคยพูดถึงเรื่องนี้ให้เธอฟังมาก่อน นุชคิดว่าอย่างมากคุณลุงก็คงจะเป็นแค่ลูกพี่ลูกน้อง อยู่มาวันหนึ่งเมื่อถึงกำหนดการณ์ที่คุณหญิงต้องเดินทางกลับไปอยู่ที่กรุงเทพฯ เพื่อทำงานต่อ นุชนั้นจะเดินทางกลับพร้อมคุณหญิง แต่อัมพรกลับขอให้นุชนั้นช่วยอยู่ดูแลชายคนนั้นต่อ แต่นุชไม่ยอมนุชยืนยันที่จะกลับและอัมพรต้องกลับไปพร้อมนุชด้วย อัมพรจึงบอกความจริงให้แกนุชฟังว่าชายคนนั้นคือพ่อของนุชและเล้าเรื่องทั้งหมดให้นุชฟัง จากตอนแรกนุชเกลียดที่พ่อตัวเองติดคุก แต่พอได้รู้เรื่องว่าพ่อของตนนั้นไม่ใช้คนเลวอย่างที่ตัวเองคิด พ่อกลับเป็นห่วงลูกๆมากกว่าตนเอง พ่อฝากนุชและอัมพรไว้กับเพื่อนพ่อซึ่งก็คือ เจ้าคุณรัตนวาที โดยให้ดูแลและเลี้ยงดูลูกของตนนั้นให้ดีที่สุด เหมือนลูกของตัวเอง โดยแลกกับการยกสรรพสมบัติทั้งหมดให้ แต่เจ้าคุณรัตนวาทีกลับไม่รับสรรพสมบัติแต่กลับแลกกับค่าเลี้ยงดูลูกทั้งสองแค่ ความจำเป็นเท่านั้น เพราะเห็นแก่ความเป็นเพื่อน นุชจึงรู้ว่าที่คุณหญิงดีกับเธอนั้นเพราะว่าทำตามแค่หน้าที่ นุชจึงกตัญญูต่อบิดา ถึงแม้นุชจะไม่มีความสุขกับการอยู่ที่นี้เท่าไหร่ก็ตาม ตัวละครหลัก นุช นิสัยของของนุชเป็นคนตรงไปตรงมา รู้สึกยังไงก็พูดออกมาตรง ๆ เป็นคนสนุกสนาน ปรับตัวเข้ากับสถานการณ์ได้ดี ชั่งพูด ชั่งคุย เป็นมิตรกับทุกคน และร่าเริงอยู่ตลอดเวลา ยกตัวอย่างเข่นตอนเจอน้าพงศ์ที่ไม่ได้เจอกันมานานหลังจากที่นุชกลับจากลอนดอน "Aullo ! Uncle พงศ์!" ครั้นแล้วรวดเร็วราวกับสายฟ้าแลบ เจ้าหล่อนผู้เป็นเจ้าของเสียงได้วิ่งมาถึงตัวชายหนุ่ม โถมเข้ากอดคอไว้แน่น อัมพร นิสัยของอัมพรนั้นคาดเดายาก ชอบแสดงออกในท่าทีที่นิ่งเฉย ทำทุกอย่างเพียงแค่หน้าที่ ปิดบังความรู้สึกของตัวเอง มักจะเก็บตัว ไม่ชอบเข้าสังคมและไม่ค่อยชอบคุณหญิงสวง ดูได้จาก การแสดงท่าทางการบรรยายนี้ อัมพรละจากที่ เดินหลีกคุณหญิงไปที่หน้าต่างด้วยกิริยาอันอ่อนน้อม มีการลู่ไหล่และก้มตัว ซึ่งเป็นกิริยาอันหาความจำเป็นมิได้ สำหรับที่จะใช้ระหว่างมารดากับบุตรีที่เติบโตขึ้นในประเทศยุโรป เมื่อได้จ้องดูหนุ่มสาวทั้งคู่หนึ่งแล้ว แววตาอันเคยเซื่องซึมอยู่เป็นนิจ ก็ได้เกิดประกายแห่งความแค้นเคืองหล่อนเม้มริมฝีปากแน่นหันหน้ามาทางคุณหญิงคล้ายจะกล่าวถ้อยคำรุนแรง แต่ครั้นเมื่อตาต่อตาสบกัน สีหน้าของหญิงสาวก็เผือดลง พร้อมกับกดสายตาลงในระดับต่ำทันที คุณหญิงสวง นิสัยของคุณหญิงสวงนั้นเป็นคนที่วางมาตรอยู่ตลอดเวลา ไม่พูดทุกสิ่งที่พูด พูดแค่ความจำเป็นเท่านั้น ไม่สามารถความเดาอารมณ์และความรู้สึกได้ รักษาภาพพจน์ของตนเองอยู่ตลอดเวลา เป็นคนหยิ่งทะนงตนสูงดูได้จากเหตุการณ์นี้ ครั้นถึงเวลานี้ เวลาที่ได้ฟังจากปากอัมพรว่า นุชได้ทราบความจริงตลอดเรื่องแล้ว ความรู้สึกแปลกประหลาดอย่างไม่เคยรู้สึกมาแต่ก่อนก็เกิดขึ้นแก่คุณหญิง แรกทีเดียวท่านรู้สึกใจหาย คล้ายกับมีผู้มาชิงของรักที่ใช้ชิดอยู่เป็นนิจไปเสยจากตัวให้เกิดความเสียดายน้อยใจและขัดเคือง ความคิดของคุณหญิงวนเวียนอยู่ในความรู้สึกเหล่านี้เป็นเวลานานแล้วก็เกิดความมานะหักห้ามความเสียดาย เป็นความมานะของบุคคลผู้มีอุปนิสัยงอนและถือตัว เกินที่จะอาลัยในบุคคลที่ตนสงสัยว่าหมดอาลัยในตน "ตัวเราเปรียบเหมือนลูกจ้างรับจ้างเลี้ยงเด็กไว้ เมื่อโตขึ้นแล้วเขาจะสมัครไปทางพ่อที่ได้ให้ความเกิดแต่อย่างเดียว หรือ จะสมัครมาทางเราที่ให้ได้ทุกอย่าง นอกจากความเกิดก็ตามใจเขา เราหาไม่ทุกข์ร้อนไม่ " นี้คือความรำพึงของคุณหญิง น้าพงศ์ นิสัยของน้าพงศ์นั้น เป็นผู้ชายที่มีความเป็นสุภาพบุรุษ อ่อนโยน อบอุ่น โอบอ้อมอารี และรักมั่นคงโดยไม่สนใจต่อสายตาคนอื่นว่าจะมองเขายังไง อย่างเช่นบทสนทนานี้ "น้าไม่เอาใจใส่กับใครทั้งนั้น ข้อสำคัญอยู่ที่ตัวนุชคนเดียว" ตัวละครรอง นายอาจ (พ่อของนุชและอัมพร) นางพิศ (แม่ชองนุชและอัมพร) หลวงบำรุงประชาราษฎร์ (ผู้ดูแลนายอาจ) หลวงประกอบธุรการ (ลูกของหลวงบำรุงประชาราษฎร์) เฉลา และ ฉลวย (เป็นลูกของน้องหลวงบำรุงประชาราษฎร์) ฉลอง และ ชะลอ (เป็นลูกของหลวงประกอบธุรการ) เจ้าคุณรัตนวาที (สามีคุณหญิงสวง) แม่ชม (คนดูแลนายอาจ) นางแย้ม (คนเลี้ยงดูนุชและอัมพรก่อนที่เด็กทั้งสองจะไปอยู่กับคุณหญิง)