การอ่านตำนานจะเห็นความรู้สึกนึกคิดของคนโบราณในช่วงเวลาหนึ่ง ที่ตำนานเรื่องนั้นได้รับการแต่งหรือคัดลอกบอกเล่าสืบต่อกันมา ผู้อ่านจำเป็นที่จำต้องมีความรู้เกี่ยวกับคติความเชื่อสำคัญๆ โดยเฉพาะที่มีที่มาจากคำสอนบางเรื่องในทางพระพุทธศาสนา เรื่องเหล่านั้นจะเป็นพื้นฐานช่วยให้อ่านเรื่องตำนานข้ามพ้นอุปสรรคไปได้