ประวัติศาสตร์สมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว หาใช่เป็นเพียงยุคสมัยของการค้า การพระศาสนา หรือการรักษาความมั่นคงภายในประเทศไม่ หากยังเป็นยุคที่สยามต้องเผชิญกับภัยคุกคามครั้งใหญ่จากจักรวรรดินิยมอังกฤษ มหาอำนาจตะวันตกชาติแรกที่ขยายแสนยานุภาพเข้ามายังภาคพื้นทวีปอุษาคเนย์ในคริสต์ศตวรรษที่ 19 ซึ่งมิได้เพียงมุ่งครองเส้นทางการค้าเท่านั้น ทว่ายังหมายครอบครองดินแดนอันอุดมไปด้วยทรัพยากรพร้อมแรงงานจำนวนมหาศาล