ในระยะเวลาประมาณสี่ทศวรรษที่ผ่านมานี้ สังคมไทยเจริญก้าวหน้าขึ้นอย่างรวดเร็ว การรับวัฒนธรรมตะวันตกส่งผลให้สังคมไทยมีความเจริญทางด้านวัตถุ ประชาชนมีความสะดวกสบายในการดำรงชีพมากขึ้น แต่ในขณะเดียวกันเกิดปัญหาว่า องค์ประกอบของสังคมเจริญก้าวหน้าอย่างไม่ประสานกลมกลืนกัน จึงทำให้เกิดช่องว่างในสังคมที่ยกจะประสาน โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ค่านิยมทางวัตถุทวีความสำคัญมากยิ่งขึ้น แต่ค่านิยมทางจิตใจกลับลดความสำคัญลง สังคมไทยในปัจจุบันดูจะให้ความสำคัญกับวัตถุมากกว่าจิตใจ นอกจากนี้ประเทศไทยได้รับวิทยาการตะวันตกหลายสาขามาใช้ในการพัฒนาประเทศทำให้มีนักวิชาชีพต่างๆ มากมายหลากหลายสาขาวิชา แต่ในขณะเดียวกัน เกิดปัญหาของความประพฤติที่เบี่ยงเบนจากจริยธรรมในวิชาชีพมากยิ่งขึ้น เนื่องจากคนไทยห่างเหินจากศาสนา จริยธรรม และคุณธรรมมากขึ้นตามลำดับ ปัญหาจริยธรรมในวิชาชีพเหล่านี้ มีลักษณะแตกต่างกันไปตามปัจจัยที่แตกต่างกันในแต่ละวิชาชีพ ประเด็นสำคัญที่พอจะสรุปได้คือ การที่ผู้ประกอบวิชาชีพไม่สามารถแบ่งแยกผลประโยชน์ส่วนตัวกับผลประโยชน์สาธารณะออกจากกันได้ ก่อให้เกิดปัญหาผลประโยชน์ทับซ้อน (Conflict of interest) ในหลายสาขาวิชาชีพ เป็นปัญหาสำคัญในสังคมไทยที่จะต้องช่วยกันแก้ไขต่อไป ประเด็นจริยธรรมในวิชาชีพจึงเป็นเรื่องที่สำคัญมาก และสถาบันอุดมศึกษาทุกแห่งสมควรให้ความสำคัญในการเปิดสอนวิชาจริยธรรมในวิชาชีพ สำหรับมหาวิทยาลัยมหิดล ซึ่งมีปณิธานของมหาวิทยาลัยเป็น "ปัญญาของแผ่นดิน" นั้น มีการเปิดสอนวิชาจริยธรรมในวิชาชีพในหลายคณะของมหาวิทยาลัย และเนื่องจากมหาวิทยาลัยเป็นมหาวิทยาลัยวิจัยจึงส่งเสริมให้เกิดการวิจัยด้านคุณธรรมจริยธรรมมาโดยตลอด ทั้งนี้เพื่อนำผลของการวิจัยไปพัฒนาการเรียนการสอน ตลอดจนการแก้ไขปัญหาของสังคมต่อไป