สารบัญเรื่อง -ไม่มีน้ำ ไม่มีพระจันทร์ -การโต้เถียง -ยังงั้นรึ? -คำตอบของคนตาย -นิ้วของกูเตอิ -ไปนอนเสีย -พระพุทธเจ้าจมูกดำ -ผู้ให้ควรรู้สึกขอบคุณ -ศิลปะในการตาย ไม่มีน้า ไม่มีพระจันทร์ ...จิตคือถังไม้ไผ่เก่าๆ ความคิดต่างๆคือน้า พระจันทร์หมายถึงสรรพสิ่ง... ทุกคนล้วนมองเห็นแต่พระจันทร์ที่อยู่ในถังน้า ไม่เคยมองที่พระจันทร์จริง แม่ชีชิโยโนะได้ศึกษามาแล้วหลายปี แต่ไม่สามารถรู้แจ้งได้ คืนวันหนึ่งขณะที่กาลังหิ้วถังไม้ไผ่เก่าๆซึ่งบรรจุน้าอยู่เต็มนั้น เธอ สังเกตเห็นภาพสะท้อนของพระจันทร์เต็มดวงอยู่ในถังน้า ทันใดนั้น ไม้ไผ่ที่ประกอบขึ้นมาเป็นถังเกิดหัก ก้นถังหลุดผลัวะ น้าไหลออก หมด ภาพสะท้อนของพระจันทร์พลันหายไป...และชิโยโนะรู้แจ้งทันที หลังจากนั้นเธอได้บันทึกไว้เป็นบทกวี ความว่า ข้าพเจ้าพยายามรักษาถังเก่าเอาไว้ด้วยวิธีต่างๆ โดยหวังว่าไม้ไผ่ ที่เปราะบางจะสามารถคงอยู่ได้ ทันทีที่ก้นถังแตกออก ไม่มีน้าเหลืออยู่เลย ไม่มีพระจันทร์ใน น้าอีกแล้ว...ในมือของข้าพเจ้าว่างเปล่า การรู้แจ้งเกิดขึ้นอย่างฉับพลันเสมอ ไม่ได้เกิดขึ้นอย่างค่อยเป็น ค่อยไป เพราะว่าการค่อยๆเป็นไปทั้งหมดล้วนเป็นเรื่องของจิต แต่การรู้แจ้ง ไม่ใช่เรื่องของจิต ขั้นตอนทั้งหมดล้วนเป็นเรื่องของจิต ส่วนการรู้แจ้งอยู่ เหนือจิต ดังนั้นท่านไม่สามารถค่อยๆรู้แจ้งขึ้นทีละน้อย ท่านต้องกระโดด ลงไปในการรู้แจ้งเท่านั้น จะค่อยๆก้าวลงไปทีละก้าวไม่ได้ มันไม่มีขั้นตอน การรู้แจ้งก็เหมือนกับเหวลึกนั่นแหละ ท่านต้องเลือกเอาว่าจะกระโดดลงไป หรือไม่ ไม่สามารถรู้แจ้งได้ทีละส่วน การรู้แจ้งเป็นความสมบูรณ์แบบ ท่าน ได้แต่อยู่ข้างในหรือไม่ก็ข้างนอกของมัน ไม่สามารถค่อยๆมีความก้าวหน้า ทีละน้อยได้ ควรจำไว้ว่ามันเกิดขึ้นทีเดียวทั้งหมดเลย และนี่คือเหตุผลที่จิต ไม่สามารถเข้าใจการรู้แจ้งได้ จิตจะเข้าใจได้แต่สิ่งซึ่งสามารถถูกแบ่งแยกได้ สิ่งที่สามารถเข้าถึง ได้เป็นตอนๆ เพราะว่าจิตทำการวิเคราะห์ แบ่งแยก ทำให้แตกออกเป็นชิ้น เล็กชิ้นน้อย จิตสามารถเข้าใจได้ทีละส่วน ไม่สามารถเข้าใจได้ทีเดียว ทั้งหมด ดังนั้นถ้าท่านคอยฟังจิต ท่านจะไม่มีทางบรรลุการรู้แจ้งได้เลย และสิ่งนั้นได้เกิดขึ้นแล้วกับแม่ชีชิโยโนะผู้นี้ เธอได้ศึกษามาปีแล้วปีเล่าโดย ไม่เกิดอะไรขึ้น จิตสามารถศึกษาเกี่ยวกับพระเจ้า เกี่ยวกับการรู้แจ้ง เกี่ยวกับสิ่งที่สูงสุด มันสามารถแม้กระทั่งแสร้งทำเป็นเข้าใจ แต่ทว่าพระ เจ้าไม่ใช่อะไรบางอย่างที่ต้องเข้าใจ ถึงแม้จะรู้ทุกอย่างที่เกี่ยวกับพระเจ้า แต่ท่านก็ยังไม่รู้จักพระองค์ การรู้จักไม่ใช่การวนเวียนอยู่รอบๆ เมื่อไรก็ ตามที่ท่านพูดว่า “เกี่ยวกับ” แสดงว่าท่านยังอยู่ภายนอก ท่านอาจวนเวียน อยู่รอบๆ ไม่ได้เข้าไปในวงกลม เมื่อบางคนบอกว่า “ข้าพเจ้ารู้เรื่องเกี่ยวกับพระเจ้า” แสดงว่าเขา ไม่รู้อะไรเลย เพราะว่าเขาจะรู้จักพระเจ้าได้อย่างไร? ...