โปรแกรม QGIS เป็นโปรแกรมประยุกต์ด้านระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ (Geographic Information System หรือ GIS) ที่อยู่ในกลุ่มซอฟต์แวร์รหัสเปิดและใช้งานได้ฟรีไม่ค่าใช้จ่าย โปรแกรม QGIS จัดเป็นโปรแกรม GIS ที่มีความสามารถและเครื่องมือที่หลากหลายสำหรับจัดการข้อมูลเชิงพื้นที่ สืบค้นข้อมูล เชื่อมโยงข้อมูลจากแหล่งอื่น วิเคราะห์เชิงพื้นที่ รวมทั้งนำเสนอข้อมูลในรูปแบบตาราง กราฟ และแผนที่ ผู้เขียนได้มีโอกาสเรียนรู้และติดตามโปรแกรม QGIS ตั้งแต่เวอร์ชันแรก นับเป็นเวลาร่วม 10 ปี และเป็นผู้ก่อตั้งเฟซบุ๊กเพจ QGIS Thailand Community ขึ้น เมื่อปี พ.ศ. 2555 นอกจากนี้ผู้เขียนยังเป็นวิทยากรในคอร์สอบรมโปรแกรม QGIS อยู่หลายปี จึงได้สะสมประสบการณ์การใช้งาน และรวมรวมข้อคำถามต่างๆ ที่เคยได้รับมาจัดทำเป็นคู่มือการใช้งาน QGIS อย่างมืออาชีพเล่มนี้ หนังสือเล่มนี้เหมาะสำหรับผู้อ่านตั้งแต่ระดับเริ่มต้น โดยผู้อ่านไม่จำเป็นต้องมีพื้นฐานด้าน GIS มาก่อนก็สามารถเรียนรู้การใช้งานโปรแกรมได้อย่างรวดเร็ว แต่อย่างไรก็ตามผู้เขียนแนะนำให้ผู้อ่านระดับเริ่มต้นควรศึกษาความรู้พื้นฐานด้านแบบจำลองข้อมูลเวกเตอร์และราสเตอร์ รวมถึงระบบพิกัดภูมิศาสตร์ เพื่อที่จะทำงานกับข้อมูลเชิงพื้นที่ได้อย่างถูกต้องและมีประสิทธิภาพ สำหรับเนื้อหาในหนังสือเล่มนี้ ผู้เขียนใช้โปรแกรม QGIS เวอร์ชัน 3.4 LTR เป็นแนวทางในการอธิบาย สำหรับผู้ใช้ในเวอร์ชันอื่น ตั้งแต่เวอร์ชัน 2.6 ขึ้นมา ก็ยังคงสามารถนำไปประยุกต์ใช้ได้เช่นเดียวกันเนื่องจากหลักการทำงานของโปรแกรมนั้นไม่ได้แตกต่างกันมาก หากแต่ในเวอร์ชันใหม่มีการปรับเปลี่ยนและเพิ่มเติมฟีเจอร์การใช้งานให้สะดวกมากยิ่งขึ้น เนื้อหาในหนังสือแบ่งออกเป็น 8 บท บทแรกเป็นการติดตั้งโปรแกรม QGIS สำหรับระบบปฏิบัติการต่าง ๆ ส่วนเนื้อหาในบทอื่นๆ ที่เหลือเป็นการอธิบายเชิงปฏิบัติการให้ผู้อ่านได้ทดลองใช้เครื่องมือต่าง ๆ ของโปรแกรม GIS โดยบทที่ 2 ถึงบทที่ 4 เป็นพื้นฐานการทำงานกับข้อมูลเชิงพื้นที่แบบต่างๆ ตั้งแต่นำเข้าข้อมูลเชิงพื้นที่จากแหล่งข้อมูลที่หลากหลาย วิธีการปรับแต่งชั้นข้อมูลและการนำเสนอข้อมูล และเทคนิคการสร้างแผนที่และสร้างแผนที่โดยอัตโนมัติด้วย Atlas บทที่ 5 อธิบายการใช้งานเครื่องมือดิจิไทซ์สำหรับให้ผู้ใช้งานสร้างชั้นข้อมูลเวกเตอร์ด้วยตนเอง รวมถึงเครื่องมือสำหรับแก้ไขและจัดการข้อมูลเชิงบรรยายหรือแอตทริบิวต์ การสืบค้นข้อมูล การเชื่อมโยงตารางข้อมูล และการแปลงระบบพิกัดของชั้นข้อมูล บทที่ 6 และ 7 แนะนำกลุ่มเครื่องมือสำหรับวิเคราะห์ข้อมูลเชิงพื้นที่ทั้งในรูปแบบเวกเตอร์และราสเตอร์ที่มักใช้งานบ่อย ๆ และเป็นเครื่องมือสำคัญในการทำงานด้าน GIS และบทสุดท้ายเป็นตัวอย่างการสร้างแบบจำลองโดยนำเครื่องมือที่ได้นำเสนอไว้ก่อนหน้ามาร้อยเรียงเพื่อใช้วิเคราะห์ข้อมูลสำหรับแก้ไขปัญหาเชิงพื้นที่เฉพาะด้าน