ผีตาโขน ประวัติผีตาโขนเป็นประเพณีเล่นพื้นบ้านที่แสดงออกถึงวัฒนธรรมอันดีงามของชาวด่านซ้ายจังหวัดเลยซึ่งได้ยึดถือสืบทอดกันมาตั้งแต่ครั้งบรรพกาลเทศกาลบุญผีตาโขนนี้เป็นส่วนหนึ่งของงานบุญหลวงซึ่งถือเป็นงานบุญใหญ่ประจำปีของท้องถิ่นโดยรวมเอางานบุญผะเหวดเดือนสี่และงานบุญบั้งไฟที่เดินเข้าไว้เป็นงานบุญเดียวกันนั้นเป็นงานบุญที่จัดขึ้นเพื่อฟังเทศน์มหาชาติ 13 กัณฑ์ซึ่งถือว่าจะได้อานิสงส์แรงกล้าบันดาลให้พบพระศรีอริยเมตไตยในชาติหน้าส่วนงานบุญบั้งไฟเป็นงานบุญที่จัดขึ้นเพื่อบูชาอารักษ์หลักเมืองและถือเป็นประเพณีการแห่ขอฝนให้ตกต้องตามฤดูกาลในงานบุญหลวงนี้จะมีกองทัพผีตาโขนออกมาเต้นวาดลวดลายทั่วเมืองด่านซ้ายร่วมสร้างความสนุกสนานครื้นเครงในขบวนแห่อีกด้วยที่มาของคำว่าผีตาโขนนั้นบ้างน่าจะมาจากการที่ผีเหล่านี้สวมหน้ากากคล้ายลักษณะของหัวโขนแต่เดิมบางคนเรียกว่าผีตาโขนแต่ก็หาความหมายไม่ได้ชัดแจ้งและจากคำบอกเล่าของเจ้าพ่อกวนขณะเข้าทรงว่าผีตามคนต่อมาจึงเรียกเรียนเป็นผีตาโขน