สิ่งที่เล่าขานกันมาในอดีตจากรุ่นสู่รุ่นนั้น เป็นเพียงส่วนหนึ่งในพระราชประวัติของพระองค์เท่านั้น แต่ทว่านักประวัติศาสตร์และนักวิชาการรุ่นใหม่เชื่อว่ายังมีบางเหตุการณ์หรือบุคคลสำคัญหลายท่านที่เกี่ยวข้องกับพระนเรศวรมหาราช แต่สูญหายไปจากบันทึกทางประวัติศาสตร์ มีหลายเรื่อง หลายเหตุการณ์จนกระทั่งกลายมาเป็นข้อถกเถียงกันถึงทุกวันนี้